Czeslaw Niemen: Wspomnienia
19.01.2004 07:56
Czeslaw Niemen (1939-2004)
Czeslaw Niemen nie zyje. Odszedl w sobote, 17 stycznia. Slynny polski muzyk od dluzszego czasu walczyl z nowotworem, ale ostatnio byl w dobrej kondycji i w wywiadach snul liczne plany na 2004 rok. Dlatego wiadomosc o jego smierci byla szokiem zarowno dla jego znajomych i przyjaciol, jak i fanow. Wielkiego artyste wspominaja m.in. Romuald Lipko, Zbigniew Wodecki, Maciej Malenczuk, Andrzej Smolik, Jan Kanty Pawluskiewicz, Wojciech Mann, Daniel Olbrychski, Jacek Kaczmarski, Artur Rojek i Marcin Kydrynski.
"Zmarl czlowiek, ktory rozpoczal w Polsce historie muzyki rockowej. Do momentu pojawienia sie utworu Dziwny jest ten swiat krolowaly jakies potworne piosenki" - mowi Romuald Lipko, lider Budki Suflera.
"Od poczatku kariery Niemen mial tylu wielbicieli, co wrogow" - powiedzial kompozytor i pianista Janusz Stoklosa.
"Bo dziwil sie temu swiatu od zawsze. Nie mogl na przyklad zrozumiec, ze wokalista roku wybiera sie rapera. Jego zdaniem to tak, jakby najwiekszym kompozytorem oglosic kobziarza" - dodal Stoklosa.
"Przyjaznilismy sie od lat. Czeslaw byl genialnym muzykiem i zjawiskiem, ktorego nikt nigdy dostatecznie nie docenil. Byl niezalezny od mod, gustow. Swoja tworczoscia wyznaczal przyszlosc, czym mi szalenie imponowal".
"Ostatni raz widzielismy sie dwa, trzy tygodnie temu. Czeslaw byl w doskonalej kondycji psychicznej. Chcielismy zorganizowac wielki monograficzny koncert, podczas ktorego moglby pokazac to, co go
najbardziej interesowalo" - opowiada Stoklosa.
"Z Czeslawem znalismy sie od konca lat 60." - wspomina krakowski kompozytor Jan Kanty Pawluskiewicz.
"Nasze spotkania nie byly moze zbyt czeste, ale za kazdym razem bardzo intensywne. Byl osoba bardzo zamknieta, tajemnicza. Czarowal egzotycznym pochodzeniem. Byl bardzo powsciagliwy w ocenie, choc dosc radykalny w pogladach. Jako muzyk nie szedl na kompromisy, czym mi bardzo imponowal" - dodaje Pawluskiewicz.
"Czasami podczas koncertow doprowadzal sluchaczy do furii. Ale ostatecznie jego muzyka wygrywala i na koniec milo bylo widziec owacje na stojaco. Byl ogromnym perfekcjonista" - podkresla Jan Kanty Pawluskiewicz.
"Wraz z jego odejsciem skonczyla sie wazna epoka w dziejach polskiej muzyki" - powiedzial w niedziele piosenkarz i kompozytor Zbigniew Wodecki.
"Czeslaw byl niedoceniany przez polskie srodowisko muzyczne. Mam zal do telewizji, ze ostatnimi czasy zrezygnowala z pokazywania tego, co Czeslaw tworzyl. Na szczescie Niemen byl artysta swiadomym swojej wartosci i nie przejmowal sie takim brakiem zainteresowania. Mysle, ze nawet wspolczul ludziom, ktorzy tak zepchneli go na margines" - wspomina Wodecki.
"Smierc Niemena zamknela epoke ludzi, ktorzy wyplyneli za czasow socjalizmu, ale w nowym systemie nie zawojowali swiata" - dodal Zbigniew Wodecki.
"Byc moze krolem piosenki byl Elvis Presley, ale ja wolalem Niemena".
Niemen na muzyke mlodego pokolenia patrzyl z rezerwa, ale wielu jego przedstawicieli niezwykle go cenilo.
"Z jego corkami uczylam sie w tej samej szkole muzycznej. Podczas koncertow hipnotyzowal, a w zyciu byl cudownym, troskliwym ojcem, ktory zawsze pamietal o tym, zeby odebrac dzieci po lekcjach".
"Chodzil na nasze koncerty, rozmawial o tym, co gralismy. Zyl normalnie, blisko nas. To byl taki czlowiek - zwyczajny nadzwyczajny" - mowi Anna Maria Jopek.
"Nie znam drugiego artysty, ktory mialby tak niezwykla melodyke - w zyciu nie slyszalem podobnych dzwiekow" - powiedzial z kolei Andrzej Smolik.
"Mimo ze nie zbieralem nigdy jego plyt - i generalnie ten rozdzial historii polskiej muzyki troche mnie ominal - to, co znam, bardzo mi sie podoba".
"Przede wszystkim jego piosenki. Ale i ten pozniejszy, elektroniczny okres jego tworczosci - mimo ze nieco mniej przyswajalny dla sluchaczy, bardzo inny niz to wszystko, co nas otacza".
Natomiast Maciej Malenczuk fanem Niemena jest od dawna.
"Pierwszy raz uslyszalem go, gdy mialem 7 lat. To byl Dziwny jest ten swiat. Pamietam, ze mi sie to podobalo, a moja babcia mowila na niego wyjec. Co bylo o tyle zabawne, ze przeciez naprawde nazywal sie Wydrzycki, a to swietnie pasowalo do jego niesamowitego glosu".
Czeslaw Niemen nie zyje
"Po raz drugi zetknalem sie z Niemenem, gdy mialem lat 12. Uslyszalem wtedy Bema pamieci rapsod zalobny. Byc moze bylem dzieckiem rozwinietym ponad swoj wiek, bo bardzo mi sie to spodobalo".
"Wzielo mnie. Od tego czasu lubie takie klimaty. Muzyke, ktora jest gdzies z ciemnej strony ksiezyca. Nie podoba mi sie, gdy ktos radosnie szczerzy zeby. A Niemen zebow nie szczerzyl nigdy" - dodal Malenczuk.
Rownie wielka estyma darzy zmarlego artyste Artur Rojek, wokalista grupy Myslovitz, ktory tak wspomina Czeslawa Niemena:
"Odszedl wielki artysta w sile wieku, o wspanialym glosie i umiejetnosciach gry na instrumentach klawiszowych, ktory reprezentowal najwyzszy poziom muzyczny".
"Niedawno dowiedzialem sie, ze jego kompozycje spiewala Marlena Dietrich. To jedno z najwiekszych osiagniec polskiej muzyki rozrywkowej. Ludzie mlodzi wciaz go sluchaja".
Z kolei Marcin Kydrynski, dziennikarz muzyczny, maz Anny Marii Jopek, powiedzial: "Bardzo zalujemy z zona, ze nie zdazylismy blizej go poznac. Jego odejscie to ogromna strata dla polskiej muzyki".
"Niemen wpisuje sie fenomenalnie w szereg genialnych jazzowych tworcow. To, ze sie urodzil w tym kraju i w tej czesci swiata, wplynelo na to, ze nie zostal jednym z najbardziej rozpoznawalnych swiatowych artystow. Ale miejmy nadzieje, ze nie zostanie zapomniany i kiedys bedzie sluchal go caly swiat" - dodal Kydrynski.
Kompozytor Wlodzimierz Korcz twierdzi, ze Niemen byl najwiekszym wokalista powojennej Polski.
"Zdecydowanie wybijal sie ponad przecietnosc. Niemen zaimponowal mi od momentu, w ktorym uslyszal go po raz pierwszy. Spiewal Dziwny jest ten swiat".
"Pamietam, ze jego wykonanie po prostu wbilo mnie w ziemie, dostalem gesiej skorki. To bylo jak objawienie. W latach 70. wystepowalismy razem w Niemczech. Po piatym bisie jednej z piosenek, Czeslaw nagle zaczal spiewac choraly a capella, a kazda fraze konczyl dwudzwiekami, co zasadniczo jest niewykonalne. Pamietam, ze widownia doslownie oszalala" - opowiada Korcz.
Pawel Brodowski z zespolu "Akwarele", obecnie redaktor "Jazz Forum", wspomina Niemena jako postac charyzmatyczna, jednego z najwiekszych artystow polskiej muzyki.
"Czeslaw Niemen jest jednym z najwiekszych artystow muzyki polskiej XX wieku. Jest prekursorem rocka i niedoscignionym wzorem dla innych pokolen. Byl charyzmatyczna postacia, ktora spiewala i komponowala wielkie przeboje" - powiedzial Brodowski, ktory w 1967 roku nagral z Czeslawem Niemenem plyte "Dziwny jest ten swiat".
"Czeslaw byl niezwykle cieplym, bezposrednim, czulym i przyjaznym czlowiekiem. W naszym zespole Akwarele nigdy nie bylo konfliktow".
"Zawsze staral sie tworzyc cos nowego, przelamywal stereotypy i laczyl rozne gatunki muzyczne. Zawsze bedziemy sluchac jego piosenek z lat 60., ktore sa najbardziej znana czescia jego tworczosci" - dodal Brodowski.
"Kiedy skladalismy sobie zyczenia swiateczne powiedzial mi, ze umiera. I dodal, ze wszystko jest w porzadku, w naturze bilans musi wyjsc na zero. On odejdzie i juz, a moze wtedy jakies drzewko wyrosnie" - wspomina artyste Daniel Olbrychski.
"Tam, gdzie zarzucano mu udziwnianie czy pretensjonalnosc, on po prostu byl juz znacznie dalej niz jego krytycy, a czesto i sluchacze. Przerosl swoja epoke" - dodaje Jacek Kaczmarski.
"Mial wlasne zdanie i nigdy koniunkturalnie go nie ukrywal. Nie ulegal modom, a jednak wciaz zdobywal wielu zwolennikow" - pisze Wojciech Mann.
"Stalo sie tak, ze sam fakt istnienia Czeslawa Niemena byl zjawiskiem niepokojacym szmirusow, a dla innych byl czyms krzepiacym i podtrzymujacym wiare w niezaleznosc sztuki i szlachetnosc tworcy" - dodal Mann.
(INTERIA.PL/RMF/GazetaWyborcza/Rzeczpospolita/Fakt/cgm)(INTERIA.PL)
